Inzetten op de kracht van de ervaringswerker loont

de deelnemers aan de bijeenkomst op 2 september 2024 in 't Westhoes in Kerkrade

Armoedebestrijding met ervaringswerkers heeft een grote meerwaarde.

Deze bijeenkomst is onderdeel van de inzet vanuit Stadsregio Parkstad Limburg vanuit het thema 'Sociaal Economische Structuurversterking' waarbij onder meer het aanbieden van een platform en kennisdelen en -overdracht rondom maatschappelijke thema's zoals in dit geval 'het inzetten van ervaringswerkers', aan de orde zijn.

Bij gemeenten en maatschappelijke organisaties is veel interesse om te gaan werken met (opgeleide) ervaringswerkers. Ervaringsdeskundigen hebben immers vanuit hun eigen ervaring inzicht in de leefwereld van de doelgroep en komen tot werkende oplossingen. Ook kennen zij de impact van wet- en regelgeving op het dagelijks leven van inwoners die in een kwetsbare (en vaak afhankelijke) situatie verkeren. De vraag hoe hiermee te beginnen is vaak een zoektocht.

Het doel van de bijeenkomst was om handvatten te bieden en de inzet van ervaringsdeskundigheid in Zuid-Limburg steviger op de kaart te zetten. En mix van bestuurders, (potentiële) ervaringswerkers, strategen en beleidsmedewerkers van maatschappelijke organisaties en overheden, gingen met elkaar het gesprek aan over de kracht van ervaringswerk. Na een enthousiast openingswoord van de wethouders Bühler (gemeente Sittard- Geleen) en Roland (gemeente Kerkrade) ondervonden de deelnemers de kracht van ervaringswerk zelf via het ervaringsverhaal van Alex Schepel van ‘Sterk uit Armoede’, een landelijk werkende ‘emancipatiebeweging van, voor en door mensen in armoede.

“Ervaringswerkers brengen niet alleen kennis mee, maar ook vertrouwen en geloofwaardigheid”

Wethouder John Roland van Kerkrade

Ervaringswerkers dichten kloven en bouwen bruggen

De technische omschrijving van een ervaringswerker is dat dit “een professional (is) die zijn of haar persoonlijke en collectieve ervaringen, met armoede en sociale uitsluiting, inzet om anderen te ondersteunen die met vergelijkbare uitdagingen te maken hebben. Deze ervaring wordt gecombineerd met professionele kennis en vaardigheden om een brug te slaan tussen cliënten (inwoners) en hulpverleners. Een ervaringswerker biedt empathie, herkenning en praktische steun vanuit een uniek perspectief en neemt deze leefwereld mee naar bijvoorbeeld beleid. In gezamenlijkheid met organisatie en inwoner wordt gezocht naar oplossingen, wederzijds begrip en gedeelde verantwoordingen.

“Iets goeds doen voor de toekomst van anderen met alle shit uit mijn eigen verleden!”

Ervaringswerker Alex Schepel van 'Sterk uit Armoede'

Beleid wordt vaak gemaakt door hoger opgeleiden die de ‘praktijkervaring’ missen om hier de juiste koers op af te stemmen. Door de (gelijkwaardige) inzet van de ervaringswerkers wordt er mét hen gepraat in plaats van over hen. Centraal staat wat iemand nodig heeft om ook weer op basis van vertrouwen en de menselijke maat uit deze situatie te kunnen komen of te voorkomen.

“Ervaringswerkers weten als geen ander wat de impact van wet- en regelgeving en de manier waarop deze uitgevoerd wordt, is op de doelgroep”

Wethouder Judith Bühler van Sittard-Geleen

“Ervaringswerkers zijn een hele belangrijke en waardevolle bron samen met de kennis en ervaring van onze professionals. Juist daar draait het om in onze pilot ‘Samen kundig’. Door de inzet en de kracht van de ervaringswerker sluiten we steeds meer aan bij de leefwereld van inwoners die te maken hebben met armoede, (geld)zorgen en schulden. De grootste meerwaarde van de inzet van ervaringskennis en -deskundigheid is het vervullen van een brugfunctie tussen de systeemwereld van organisaties en de leefwereld van de inwoners."

Beleidsmedewerker Anouk Harle van de Gemeente Sittard- Geleen

De deelnemers waren het erover eens dat ervaringsdeskundigheid een volwaardige plek verdient in organisaties. Het alleen maar ophalen van ervaringskennis (het “delen van verhalen”) is onvoldoende. De deskundigheid dient juist te worden ingebed in de manier van werken en het opstellen van beleid.

“Je draagt juist zorg voor inzet van ervaringsdeskundigheid, door deze mee te nemen in het vormgeven van de dienstverlening naast professionele kennis en deskundigheid. Ervaringsdeskundigen verbreden de blik van beleidsmedewerkers door vaak achterliggende problemen of dieperliggende oorzaken inzichtelijk te maken.”

Ankie Pihler, bestuurder van de Welzijnsgroep Parkstad Limburg

Goed voorbeeld doet goed volgen

De deelnemers hebben zelf ook al goede ervaringen opgedaan met de inzet van ervaringswerkers. Enkele voorbeelden die werden genoemd zijn dat Levantogroep al 12 jaar met ervaringsdeskundigen werkt en inmiddels vijf ervaringswerkers in dienst heeft. De Welzijnsgroep werkt bijvoorbeeld met ervaringsdeskundige Schuldhulpmaatjes en ook MEE Zuid Limburg zet vaak ervaringsdeskundigheid in bij gesprekken met cliënten.

Vervolg

Bij dit gezelschap bestaat de overtuiging dat we door samen de handen ineen te slaan in Zuid-Limburg ervaringswerk nog beter op de kaart kunnen zetten, hetgeen onmisbaar is voor een effectief beleid en aanpak van armoede en sociale uitsluiting. Een vervolgbijeenkomst voor de ervaringswerkers, en vervolgens voor het bredere gezelschap, staat daarom ook al op de planning.