Sociaal Economische Structuurversterking (SES)

Brede Welvaart

Tegelijkertijd staat de brede welvaart in Parkstad onder druk en scoort de regio al jaren negatief op landelijke en provinciale lijstjes. Zo scoort de regio slecht als het gaat om gezondheid, staan de goedkoopste woningen van Nederland in de regio Parkstad, is de winkelleegstand relatief hoog, is de arbeidsparticipatie al jaren (één van) de laagste van Nederland, is de beroepsbevolking relatief laagopgeleid en dichten onderzoeksinstituten kinderen uit Parkstad beneden gemiddelde kansen toe voor een succesvolle maatschappelijke carrière.

Elke wijk en kern heeft daarin een specifieke ontwikkelopgave. Zo zijn er wijken - met name in het stedelijk gebied - waar te veel inwoners en/of gezinnen iedere dag kampen met de gevolgen van de jarenlange overlevering van achterstandsproblemen. Een hardnekkige sociaaleconomische opgave die niet van gisteren op vandaag ontstaan is en ook niet van vandaag op morgen is opgelost, en soms gepaard gaat met problemen rondom veiligheid en ondermijning. De leefbaarheid staat hier vaak onder druk, doordat er ook nog eens sprake is van fysieke opgaven: een goedkope en verouderde woningvoorraad, een slecht functionerende voorzieningenstructuur en opgaven op het gebied van de ruimtelijke kwaliteit.

Zie ook: Brede Welvaart Conferentie Heerlen, 13 mei 2022.

Regio Deal I - 2019-2022 en Regio Deal II - 2023-2025

Een langjarige samenhangende aanpak 

In het kader van de Regio Deal 2019-2022 is meer aandacht ontstaan voor de diepgewortelde sociaaleconomische problematiek in deze regio. De noodzaak is onderkend om fors in te grijpen door preventief (en curatief), langjarig en met een samenhangende aanpak aan de slag te gaan. De bestuurlijke regionale samenwerking op het thema sociaaleconomische structuurversterking is sinds 2021 versterkt en formeel vastgelegd via de instelling van de bestuurscommissie Sociaaleconomische structuurversterking (SES). Op voorhand is duidelijk dat de vierjaarlijkse periode van de Regio Deal te kort is om de genoemde achterstanden substantieel terug te dringen. Inzet op de lange termijn blijft dus het adresseren van de complexe problematiek en als onderdeel daarvan is ingezet op een nieuwe Regio Deal vanaf 2023. Een aanvraag voor een Regio Deal II 2023-2025 is in november 2022 bij het Ministerie van BZK ingediend. In november 2023 is met de Rijksoverheid het convenant Regio Deal Parkstad Limburg II 2023-2025 afgesloten. Hiermee kan de lijn zoals ingezet met de voorgaande deal vastgehouden worden. Lees ook ons nieuwsbericht 'Parkstad sluit deal van € 50 miljoen met het Rijk' en 'Nieuws vanuit de themalijn Sociaal Economische Structuurversterking (SES) - December 2023'

Samen langdurig investeren in een vitale samenleving: Trendbreuk 

De regionale aanpak richt zich volgens het Zuid-Limburgse Trendbreuk programma op een nieuwe generatie van de geboorte tot gezinsvorming/ toetreding tot de arbeidsmarkt. Daarbij staat het verbeteren van de gezondheid (bijvoorbeeld de initiatieven de gezonde basisschool van de toekomst, intensivering van Kansrijke Start en het regionaal uitvoerinsprogramma van VIE), het verhogen van de arbeidsparticipatie (bijvoorbeeld door het begeiden van mensen richting werk in de regionale werkhubs) en het versterken van de onderwijsprestaties (bijvoorbeeld de Rijke Schooldag). We willen deze programma’s uitdrukkelijk verbinden met de (nieuwe) gebiedsontwikkelingen die vanuit de fysiek-ruimtelijke thema’s tot stand komen. Dat vraagt soms om nieuwe, meerjarige allianties tussen stakeholders.

Complementair aan het wegwerken van achterstanden zetten we in op het versterken van de positieve gezondheid waarin gezondheid meer is dan afwezigheid van ziekte. Gezondheid vraagt om een stabiele leefomgeving, een gezonde inkomenspositie, een veilige omgeving en een sociaal netwerk. Daarom wordt erkend dat gezondheid raakt aan belangrijke beleidsvelden zoals de inrichting van de openbare ruimte, armoede, arbeidsmarkt, onderwijs, gezonde voeding, sport en cultuur. Een integrale aanpak is vereist. Denk daarbij aan de duurzame regionale productie van gezonde voeding in het landelijk gebied, dat ook voor het stedelijk gebied en programma’s die daar lopen relevant is. 

Lees hier meer over het  Zuid-Limburgse Trendbreuk- programma 

Bronnen: Strategische agenda SPL 2021-2030, jaarplan SES 2022 en Propositie Regiodeal 2023-2026 

De regionale aanpak Sociaal Economische Structuurversterking kent de volgende programmalijnen: